Wycieczka polonistyczna nie należy do podstawowych form wprowadzania ucznia w wiedzę historycznoliteracką, pozwala jednak informacje z tego zakresu , wynoszone z lekcji, utrwalać i konkretyzować, wiązać emocjonalnie z miejscami, w których uczeń żyje lub które odwiedził, z osobistymi przeżyciami i doświadczeniami percepcyjnymi.
Wycieczka polonistyczna nie należy do podstawowych form wprowadzania ucznia w wiedzę historycznoliteracką, pozwala jednak informacje z tego zakresu , wynoszone z lekcji, utrwalać i konkretyzować, wiązać emocjonalnie z miejscami, w których uczeń żyje lub które odwiedził, z osobistymi przeżyciami i doświadczeniami percepcyjnymi.
Wycieczka w pracy nauczyciela polonisty spełnia wiele ważnych funkcji:
- Przedłuża zapamiętanie wiadomości przekazanych na lekcji oraz sprawdza przydatność w praktyce kontaktów z tradycją kulturową.
- Ogranicza werbalizm, a umożliwia łączenie obserwacji zabytków architektury różnych epok. Wypełnia doświadczeniem teoretyczne definicje różnych stylów w architekturze i sztuce. Umieszcza w zasięgu ręki i wzroku to, co abstrakcyjne i odległe.
- Łączy kształcenie literackie z ideą regionalizmu w nauczaniu, którego celem jest poznawanie pomników oraz zabytków związanych z dziejami kultury i tradycjami życia literackiego w środowisku najbliższym otoczeniu.
- Wyznacza uczniom różne role w planowaniu i prowadzeniu wycieczek literackich, co zobowiązuje ich do przygotowania informacji o obiektach kultury, do notowania obserwacji i wrażeń, potem do rozmaitych pisemnych i ustnych wypowiedzi, m. in. o kulturze i literaturze.
Planując i organizując wycieczki polonistyczne należy pamiętać o dostosowaniu celów wycieczki do wieku i możliwości dzieci np. dziesięciolatków dość szybko znudzi zwiedzanie muzeum , dlatego dobrze byłoby uatrakcyjnić wyprawę, połączyć np. z zabawą.
Przykład:
Po zwiedzeniu Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu, można zorganizować dzieciom krótką zabawę w parku przylegającym do obiektu muzealnego. Dzieci mogłyby się wcielić np. w krasnali, bohaterów baśni” O krasnoludkach i sierotce Marysi” i pod wodzą króla Błyska zwiedzać park i podziwiać piękno przyrody. Wcześniej pierwsze egzemplarze tej baśni dzieci zobaczyły w zabytkowych szafach z książkami.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby nie uatrakcyjnić wycieczki także dzieciom starszym i młodzieży. Zwiedzanie obiektów można połączyć np. z ogniskiem, przy którym uczniowie odgadują zagadki, opowiadają legendy lub śpiewają piosenki związane tematycznie z odwiedzanymi miejscami.
Na podstawie książki Zenona Urygi „Godziny polskiego”
Małgorzata Placek
Trasy wycieczek polonistycznych. Śladami Marii Konopnickiej i nie tylko... . Żarnowiec – Bóbrka – Odrzykoń
Żarnowiec – Muzeum Marii Konopnickiej
Jest to dworek - dar narodu polskiego dla poetki z okazji 25- lecia pracy pisarskiej oraz 60 rocznicy urodzin(1903). Od 1957 r. mieści się tu muzeum z pokojami urządzonymi tak jak za jej życia. Zwraca uwagę gabinet z biurkiem i ulubionym krzesłem poetki oraz zawsze świeżymi kwiatami.
Bóbrka – Muzeum – Skansen Przemysłu Naftowego.
Odrzykoń – ruiny zamku. Spór o „mur graniczny” późniejszych jego właścicieli, Piotra Firleja ( z dołu zamku) i Jana Skotnickiego( z góry), posłużył Fredrze za kanwę „Zemsty”.
Rodzinne strony Henryka Sienkiewicza. Wola Okrzejska – Muzeum Biograficzne Henryka Sienkiewicza.
W 1846 r. w szlacheckim dworku urodził się Henryk Sienkiewicz. Swoje rodzinne strony określił w liście do przyjaciela słowami: „Podlasie jest sobie Podlasie: piasek, woda, błoto, lasek! Stwórz sobie z tego krajobraz”. Okrzeja – kopiec Henryka Sienkiewicza.
Polski trójkąt bermudzki Nałęczów:
- muzeum, tzw. Chata Stefana Żeromskiego.
- Muzeum Bolesława Prusa.
Kazimierz Dolny:
- ruiny zamku z XIV w. i baszta.
- renesansowy kościół Reformatorów
- Góra Trzech Krzyży
Końskowola – pomnik poety Franciszka Kniaźnina przed kościołem parafialnym
Markuszów – pomnik ludowego poety Jana Pocka
Jan Kochanowski zaprasza. Czarnolas -- Muzeum Jana Kochanowskiego
Zwoleń - grób Jana Kochanowskiego w Kaplicy Kochanowskich w miejscowym kościele
Śladami Zygmunta Krasińskiego Opinogóra:
- neogotycki zameczek Zygmunta Krasińskiego
- klasycystyczny Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z kryptą grobową Zygmunta Krasińskiego
Gołotczyzna – Muzeum Pozytywizmu w domu „Krzewnia” należącym dawniej do Aleksandra Świętochowskiego
Poświętne – dwór, w którym pracował Henryk Sienkiewicz.
Na podstawie książki T. Glinki i M. Piaseckiego” Najpiękniejse miejsca”.
Małgorzata Placek